Beginnen met bloggen

Wil je dat jouw onderzoek meer mensen bereikt dan alleen de lezers van je peer reviewed artikelen? Een blog is dan een aantrekkelijke optie. Maar hoe begin je met bloggen?

Binnen mijn training Blogging about your research sprak ik de afgelopen jaren tientallen aspirant bloggers over hun beweegreden en de drempels die hen weerhouden te beginnen. Een gedeelde factor is het enthousiasme voor het delen van kennis met een breder publiek. Dat kan ingegeven zijn door een moreel besef, maar ook door de lol van het schrijven, het missen van een meer persoonlijke uitlaatklep of het ontwikkelen van schrijftalent.

Enthousiasme is geen garantie dat het ook gaat lukken. Het is wetenschappers eigen de lat heel hoog te leggen. De blog moet meteen perfect zijn, de strategie dichtgetimmerd. Van degenen die voorbij dit stadium komen en een WordPress pagina maken, schrijft een groot aantal slechts een, twee of hooguit drie posts. Dan is de energie op en sterft de blog een stille dood. Bloggen kost tijd. Als wetenschapper doe je het steeds naast je toch al drukke baan in de avonduren, het weekend of je vrije dag. Zonder formele beloning. Dat geldt zelfs voor een lichtend voorbeeld als Peter Burger.

Hoe kom je verder dan het begin? De volgende stappen helpen je op weg.

Verkennen

De eerste stap is verkennen. Vind een antwoord op de vraag: is bloggen iets voor mij? Het antwoord mag natuurlijk nee zijn. Begin bij jezelf. Waar zou je met plezier over schrijven? Schrijf je vanuit je eigen interesse, dan is het niet erg als niemand je eerste teksten leest. Het schrijven helpt je om je pen te scherpen en ideeën te verkennen.

Daarnaast kun je nadenken over hoe bloggen bij kan dragen aan je vijfjarenplan. Waar zie jij je over vijf jaar en hoe kan jouw blog helpen daar te komen? Wat is je leerdoel? Bij welke lezers wil jij in het vizier komen? Wat wil je bij hen teweeg brengen? En wat is je boodschap? Deze verkenning kan een perspectief openen waarin bloggen leuk is én bijdraagt aan je carrièredoelen.

Proberen

Ben je er uit en wil je inderdaad gaan bloggen? Dan is de volgende stap het uitproberen. Hierbij gaat het primair om het schrijven zelf, veel minder om gelezen worden. Is schrijven inderdaad zo leuk als je dacht? Hoeveel tijd kost het? Verkies in dit stadium een platform waarop je eenvoudig en snel kunt posten. Een aantal suggesties:

• Papier. Als het je puur om de lol en het oefenen van het schrijven te doen is en je (in eerste instantie) geen interesse hebt in gelezen worden, dan kan dat gewoon op papier. Koop een mooi opschrijfboekje en begin aan je dagboek.
• Word. Wil je risicoloos beginnen (en niet je eerste schrijfsels blootstellen aan de boze buitenwereld), maar je teksten toch voorleggen aan lezers, dan is een tekstverwerker geschikt. Ik schrijf ook al mijn posts eerst in Word. Door het schrijven van talloze teksten in het programma heb ik een band gekregen met Calibri 11 punten en de lengte van 1 – 1,5 A4. Op mijn laptop staan diverse ongepubliceerde halffabricaten. Wil je feedback? Stuur dan je tekst naar een collega, vriend of kennis.
• LinkedIn. Dit sociale medium heeft een heel toegankelijke blogfaciliteit. Tekst plaatsen en opmaken, links toevoegen en video’s embedden is zeer eenvoudig. Een ander voordeel is dat je (vermoedelijk) al een netwerk hebt op LinkedIn. Nadeel: LinkedIn is een zakelijk medium waar het vooral over je prestaties gaat. “Kijk mij nou,” is het devies. Kritische stukken vallen er uit de toon. Maar een post waarin je een persoonlijk perspectief op je nieuwste publicatie geeft past zeker. Het maakt bovendien je profiel interessanter.
• Groepsblog. Blogs als Stuk rood vlees, Over de muur, Neerlandistiek en Wetenschap.nu (hier en hier vind je er meer) zijn toegankelijk voor gastbloggers. Voordeel is dat de redactie je helpt om de tekst te verbeteren en te publiceren. Ook lift je mee op het bereik en reputatie van het groepsblog. Nadeel: de redactie kan je stuk weigeren.

Stel jezelf een concreet doel. Bijvoorbeeld: “in het komende half jaar schrijf ik zes keer een post van 500 – 800 woorden. Daarna maak ik de balans op.” Een verrassende uitkomst kan zijn dat je ontdekt dat wetenschapscommunicatie geweldig is, maar bloggen niet je medium. Wat begint met een blog, kan leiden tot filmpjes op TikTok, een lekenglossy van je proefschrift of een column in een dagblad.

Doorgaan

Heb je de smaak te pakken? Ga door. Update je strategie met je nieuwe praktijkervaring. Je kunt op LinkedIn of de groepsblog blijven posten. Een eigen site kan ook aantrekkelijk zijn. Het is jouw online visitekaartje. Dat blijft het als je naar een andere universiteit vertrekt of buiten de academische wereld gaat werken. Naast je blog, zet je er je cv, je publicaties en je media-optredens (die ongetwijfeld volgen als je eenmaal blogt) op. Mocht die nog vrij zijn, claim dan de url voornaamachternaam.com. Deze site draait om jou.

Een andere optie is het beginnen van een groepsblog. Samen kun je in een hogere frequentie posten, elkaar feedback geven en bereik je meer mensen via sociale media. Je krijgt er wel wat organisatorische rompslomp (bijv. redactievergaderingen, meningsverschillen) voor terug. Maak vooraf goede afspraken en een heldere taakverdeling.

Het maken van een eigen website is trouwens een peulenschil. Met WordPress ben je in een namiddag klaar. Online zijn talloze (video) tutorials beschikbaar. Mocht je hier echt geen zin in hebben (of een hopeloze digibeet zijn) dan kun je een WordPressbakker inhuren. Voor onder de duizend euro ben je klaar.

Laatste tip: zoek aansluiting bij andere bloggende wetenschappers. Vaak ben je de enige (of een van de weinigen) in je vakgroep die blogt. Uitwisseling van ideeën en inspiratie kan helpen om door te gaan. Op Twitter zijn altijd andere bloggende wetenschappers te vinden en voor velen van hen geldt dat ze je graag op weg helpen, met je meedenken of je post verspreiden. Dat is ook het uitgangspunt voor het symposium voor #wetenschapsbloggers (volg de # op Twitter), dit jaar opnieuw georganiseerd door Jona Lendering, Marten van der Meulen, Suze Zijlstra en mijzelf.

Hoofdfoto: Writer’s block, Drew Coffman op Flickr